ΠΛΙΑΤΣΙΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ
Η ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΤΟΥ ΑΙΝΣΤΑΙΝ
Καλησπέρα και καλώς ήρθατε απόψε κοντά μας σ΄αυτήν την σημαντική βραδιά για τον συγγραφέα αλλά και για μας τους υπόλοιπους που έχουμε την χαρά να παρουσιάσουμε το βιβλίο του «Η παράμετρος του Αινστάιν».
Τον Κώστα, τον γνώρισα πολύ πρόσφατα και η αλήθεια είναι πως δεν τον γνωρίζω σχεδόν καθόλου δια ζώσης. Τον γνώρισα πιο πολύ διαβάζοντας το βιβλίο αυτό ή τουλάχιστον προσπάθησα να το κάνω.
Ο τίτλος και μόνο του βιβλίου (καθώς και το εκπληκτικό εξώφυλλο) η αλήθεια είναι πως με τράβηξαν από την πρώτη στιγμή. Σκέφτηκα πως προμήνυαν κάτι πολύ ιδιαίτερο και ξεχωριστό και η αλήθεια είναι πως δεν έπεσα καθόλου έξω.
Όταν ξεκίνησα να διαβάζω το βιβλίο, αυτό που συνέβη ήταν πως δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Το διάβασα μονορούφι σε μιάμιση μέρα με το βράδυ της πρώτης να περνάει με την σκέψη «τι θα γίνει παρακάτω».
Αν έπρεπε να κατατάξω αυτό το βιβλίο σε κάποιο είδος, θα είχα μεγάλο πρόβλημα. Θα μπορούσε να είναι αστυνομικό μυθιστόρημα, θα μπορούσε να είναι κοινωνικό, θα μπορούσε να είναι νουάρ λογοτεχνία, παραμύθι για ενήλικους ή αλληγορία.
Κάθε βιβλίο, εγώ πιστεύω, μπορεί να είναι αυτό που φαίνεται, μπορεί και όχι. Κάθε βιβλίο, έχει διάφορα επίπεδα ανάγνωσης και η αξία του έγκειται σ΄αυτό ακριβώς. Στο τι δηλαδή, μπορεί ο κάθε αναγνώστης να βρει σ΄αυτό, το τι μπορεί να μιλήσει μέσα του και στο αν και πόσο μπορεί ο καθένας μας να το προσλάβει διαφορετικά.
Για μένα, «η Παράμετρος του Αινστάιν» παρότι είναι όλα όσα προανέφερα, και αστυνομικό και κοινωνικό και νουάρ και παραμύθι, πιο πολύ είναι πίσω και πάνω από όλα αυτά, μια αλληγορία. Έτσι, αυτό το βιβλίο ήταν για μένα μία πρόκληση καθώς ένοιωσα πως έπρεπε να το αποκρυπτογραφήσω.
Στο βιβλίο αυτό παρακολουθούμε την ζωή του κεντρικού ήρωα του Γιάννη Παράμετρου. Ο Παράμετρος, είναι στην πραγματικότητα ένας αντιήρωας, ένας παράξενος άνθρωπος, που ο συγγραφέας τον έχει προικίσει με πολλά αντισυμβατικά χαρακτηριστικά. Είναι πότης, κλέφτης, δεν πιστεύει στον θεό, δεν εκτιμά την δουλειά, (για την ακρίβεια την μισεί) ούτε τα συναισθήματα, «βλέπει τον γάμο σαν μια τραγωδία του ανθρώπινου είδους» (98) δεν μπορεί να αγαπήσει και είναι ένας μοναχικός τύπος που η μεγαλύτερη ευχαρίστησή του είναι το ποτό. Ο συγγραφέας όμως, καταφέρνει να σε κάνει εξαρχής να συμπαθήσεις αυτόν τον περίεργο, τον κλέφτη, τον μεθύστακα. Να γίνεις ένθερμος υποστηρικτής του.
Ο Παράμετρος έχει κάνει φυλακή, μα αυτό στο οποίο πιστεύει είναι η ελευθερία. «Ένα από τα πιο σπουδαία ιδανικά του ανθρώπου, η ελευθερία, δεν εξαγοραζόταν με όσα χρήματα και αν έκλεβε» (60) λέει. «Θα μας εκπαιδεύσουν για την ελευθερία, ενώ θα είμαστε φυλακισμένοι;» (40) αναρωτιέται σε μια προσπάθεια του συγγραφέα να στηλιτεύσει το σωφρονιστικό σύστημα. Μέσα του όμως πιστεύει πως «Ελεύθερος δεν είναι κανείς» (55).
Παρακολουθούμε την πορεία του στην φυλακή και από εκεί στον έξω κόσμο, καθώς και τις γνωριμίες του με ανθρώπους που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα ζωή του. Παρακολουθούμε την γνωριμία του με τον Αστυνόμο, που τον έχει συλλάβει και την σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσά τους, μία περίεργη σχέση απόρριψης αλλά και συμπάθειας.
Ακολουθούμε την σχέση του με διάφορες γυναίκες, όλες παράξενες και αντιφατικές, όλες ιδιαίτερες και επίσης αντισυμβατικές. Τι άλλωστε θα ταίριαζε στον παράξενο αυτόν άνθρωπο; Τι άλλο θα τον έλκυε εκτός από το ιδιαίτερο και αντισυστημικό;
Ο Γιάννης Παράμετρος δείχνει να εντάσσεται στην κοινωνία, να ακολουθεί την πεπατημένη, τα βήματα που υποχρεωνόμαστε να κάνουμε όλοι μας. Είναι έτσι όμως;
Ακούμε τις σκέψεις του, νοιώθουμε τα συναισθήματά του, μας μεταβιβάζει τις αμφιβολίες του και τις αντιρρήσεις του.
Ένας αντιρρησίας είναι ο κεντρικός ήρωας και όλοι όσοι τον περιτριγυρίζουν. Ένας ανένταχτος, ένας απροσάρμοστος, ένας αναρχικός που όμως καταφέρνει να δείξει πως εντάσσεται σ΄αυτόν τον κόσμο, καταφέρνει να ζήσει αυτά τα οποία μέσα του αρνείται, γιατί όπως ο ίδιος λέει «ο χαρακτήρας του ανθρώπου δεν αλλάζει ποτέ, απλά συμμορφώνεται με τα δεδομένα» (60). Όλο το βιβλίο είναι ένα βιβλίο αντιρρήσεων, στην ζωή που ζούμε, στην κοινωνία όπως είναι φτιαγμένη.
Ο συγγραφέας αναπτύσσει μέσα από αυτό τις απόψεις του, για την σύγχρονη κοινωνία, την πολιτική και για το χρήμα. Μιλάει για το «διεφθαρμένο κράτος» (29), για το «αβυσσαλέο μίσος μεταξύ φτωχών και πλουσίων, μεταξύ εχόντων και μη εχόντων» (30), για την ανύπαρκτη «περιβόητη ισονομία των πολιτών που διατράνωναν οι πολιτικοί στις οθόνες και στα άρθρα των συνταγμάτων» (32), τα «τερτίπια της αστικής δημοκρατίας» (32), την «επανάσταση των φτωχών» (76) που περιμένει να γίνει κάποτε
Μιλάει για το ανθρώπινο συναίσθημα.
«Να αγαπάς ό,τι έχεις, ήταν μια σκέψη που κυριαρχούσε τελευταία στο μυαλό του σαν απόφθεγμα μιας λογικής εξήγησης της ανθρώπινης κατάστασής του. Της δικής του και των άλλων ανθρώπων.» (19)
Οι άλλοι ήρωες του βιβλίου, όλοι με περίεργα ονόματα «Δικηγόρος», «Αστυνόμος» , «Μούργος» ο σκύλος του, ο «Μιχάλης ο Βίκινγκ», ο Μπράτσος, η Ευγενία και η Ευτέρπη, ο Παύλος ο ηθοποιός, η Μόνικα, η Ρόσα Πάβλοβα, μια παρτιζάνα Σέρβα, ο Καραβοκύρης ή ο άνθρωπος με την ρεπούμπλικα, το ζεύγος των Κινέζων και τελικά η πόρνη Ντίνα, όπως και ο Άλμπερτ Αινστάιν.
Είναι τυχαία τα ονόματα άραγε, σκέφτηκα όπως το διάβαζα. Όχι, δεν είναι τυχαία. Όλα έχουν κάποιο νόημα, κάποιο μήνυμα, κάτι εκπροσωπούν.
Ο Αστυνόμος για παράδειγμα, που τον ακολουθεί σε όλα τα βήματά του, κατά την γνώμη μου, εκπροσωπεί την δικαιοσύνη, που είναι το μόνο του ενδιαφέρον. Μια δικαιοσύνη όμως σκληρή και αμείλικτη.
Ο συγγραφέας σ΄αυτό το βιβλίο προσπαθεί να περιγράψει την περιπέτεια της ανθρώπινης ζωής ή μοίρας.
Ο ήρωάς του, ο Γιάννης Παράμετρος είναι ένας άνθρωπος που «Είχε την απελπισία κρυμμένη στα κατάβαθα της ψυχής του. Ευτυχισμένος άνθρωπος δεν ήταν ποτέ, ούτε ο πιο απελπισμένος. Έκρυβε με επιτυχία ό,τι δεν του φαινόταν καλό για τη ζωή.» (131) και όπως λέει επίσης ο ίδιος «Στο βάθος του χρόνου είμαστε όλοι απελπισμένοι». (166)
Μιλάει για τα συναισθήματα και την αγάπη. Λέει: «Η αγάπη είναι συμπεριφορά». (136) και «Το παν ήταν να ζούμε αυθόρμητα, χωρίς μεταμέλειες, δίχως πίσω μπρος, πράγμα πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο για το πλήθος των ανθρώπων που έρχονταν και έφευγαν χωρίς να καταλάβουν γιατί.» (104) Ακόμα: «Πολλά πράγματα χάνουν την αξία τους στο πέρασμα του χρόνου και οι περισσότεροι άνθρωποι δε χωράνε πολλούς άλλους μέσα τους για πολύ». (168)
Ο ήρωας κάποιες στιγμές, ακροβατεί μεταξύ ονειροφαντασίας και πραγματικότητας.
Ο συγγραφέας δεν μένει στις αιχμές για την πολιτική, την κοινωνία, την δικαιοσύνη, την ιστορία, την εργασία. Το πάει ακόμα παραπέρα. Μας παρουσιάζει τον «καινούργιο άνθρωπο» (173) αυτόν με «ένα κινητό στο χέρι». Μας παρουσιάζει τον «διαχρονικό άνθρωπο» αυτόν που χωρίς να προλαβαίνει να συλλάβει τις κοινωνικές αλλαγές , προσαρμόζεται σ΄αυτές.
«Έβλεπε την αρχή ενός καινούργιου κόσμου, ενός κόσμου αλλιώτικου απ΄αυτόν που ζούσε μέχρι τότε».(172)
Περιγράφει τις καταστάσεις και τις συνθήκες της σύγχρονης κοινωνίας. Λέει: «Καμιά κοινωνία δεν πάει μπροστά χωρίς πόλεμο. Πόλεμο οικονομικό, κοινωνικό, πραγματικό». (100)
Μιλάει για τον μύθο του Σισύφου και αναρωτιέται αν ο Σίσυφος «ξέρει ή έστω καταλαβαίνει πως ο στόχος του είναι ένα συνεχές ανύπαρκτο μέλλον» (185) σαν τον σημερινό άνθρωπο. Στηλιτεύει την καθημερινότητα, την επανάληψη, την ζωή χωρίς νόημα.
Η παράμετρος του Αινστάιν, τελικά, είναι ένα ιδιαίτερο βιβλίο που πιστεύω πως ο κάθε αναγνώστης μπορεί να βρει και κάτι διαφορετικό μέσα σ΄αυτό.
Καλοτάξιδο το βιβλίο σου Κώστα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου