ΣΗΜΕΊΑ

 

Εικαστικές δημιουργίες σε τοίχους κτιρίων επί της Καλλιδρομίου από τον ζωγράφο Κ. Πλιάτσικα.

Ανεβαίνοντας κάποιος την Καλλιδρομίου, αυτόν τον κεντρικό δρόμο των Εξαρχείων, λίγο πριν από τη διασταύρωση με την Μπενάκη, βλέπει ότι κάτι διαφορετικό συμβαίνει στη γειτονιά. Τοίχοι ζωγραφισμένοι, ολόκληροι, σε κτίρια της περιοχής. Μεγάλες επιφάνειες, τετραγωνικά μέτρα ολόκληρα, στολισμένα με παραστάσεις, διανθισμένες συχνά με στίχους ποιητών, παραπέμπουν πότε στο παλιό, πότε στο σύγχρονο και το μοντέρνο, πότε στο κλασικό.

Ολα όμως τα έργα φαίνονται πως έχουν γίνει από το ίδιο χέρι, τον ίδιο δημιουργό. Που εργάζεται όχι πολύ μακριά από κει όπου έλαβε χώρα αυτή η μεγάλων διαστάσεων εικαστική παρέμβαση. Το εργαστήρι του Κώστα Πλιάτσικα βρίσκεται λίγο παρακάτω, επί της Καλλιδρομίου, στον αριθμό 55.

Ο Πλιάτσικας είναι παιδί των Εξαρχείων, αν και Ηπειρώτης. Από τα 15 του στην πρωτεύουσα, αφού παράτησε το σχολείο, καταπιάστηκε με ένα σωρό δουλειές. Πάντοτε όμως η κύριά του ασχολία ήταν η ζωγραφική - και η συγγραφή. Πριν από χρόνια, αφού έδρασε στην Αθήνα ως ζωγράφος, εκδότης περιοδικών, σεναριογράφος για τον κινηματογράφο, απέδρασε στην πατρίδα του, για λίγο όμως.

Εδώ και ενάμιση χρόνο, ο Κ. Πλιάτσικας φέρνει τον κόσμο σ' επαφή με την τέχνη, έξω, στο δρόμο. Καταθέτει τη δική του άποψη για την πολιτιστική αναβάθμιση όχι μόνο των Εξαρχείων, αλλά και άλλων συνοικιών της πρωτεύουσας. Κάτι σαν το γκράφιτι ή μήπως όχι ; «Οχι ακριβώς», λέει ο ίδιος ο καλλιτέχνης, «δεν είναι απλή συνθηματολογία ή τέχνη του σπρέι -είναι ζωγραφική και η τέχνη αυτή στόχο έχει πάντα την ανάδειξη του ωραίου» προσθέτει. Και επειδή η λέξη παράγεται από το «ζω και γράφω» ο καλλιτέχνης πιστεύει πως έτσι μπορεί ν' αλλάξει και η διάθεση των κατοίκων. «Να μπει λίγη ομορφιά στην πόλη, στην καθημερινότητά μας, να φύγει η ασχήμια» τονίζει και μας δείχνει έναν άλλο τοίχο, παραδίπλα, γεμάτο με συνθήματα-πάνω στα συνθήματα, και γκράφιτι ξεθωριασμένα. «Πριν από λίγο καιρό, όλοι εδώ γύρω, αποφασίσαμε πως αυτό μπορεί να αλλάξει».

Τοίχοι ζωγραφισμένοι ολόκληροι σε κτίρια της περιοχής δίνουν ένα διαφορετικό τόνο στη γειτονιά της Αθήνας

Και κάπως έτσι ξεκίνησε η μεταμόρφωση. Ο κάτοικος της απέναντι πολυκατοικίας παράγγειλε το πρώτο έργο (που ήταν και το μεγαλύτερο, καλύπτοντας ολόκληρο το τετράγωνο, ώς το ύψος του πρώτου ορόφου). Η δουλειά ξεκινούσε με το πρώτο βάψιμο. Καθαρίστηκε η επιφάνεια, ύστερα βάφτηκε. Βήμα βήμα, μπογιατζής και ζωγράφος συνεργάστηκαν, ο πρώτος προετοιμάζοντας το υπόβαθρο, το έδαφος πάνω στο οποίο θα δουλέψει ο δεύτερος. Σιγά σιγά γέμισε ο τόπος. Πρόσωπα, η Χαρούλα, η Τζένη, ο Τζέιμς, ο Ρίτσος, φυσιογνωμίες γνωστές στους πολλούς αλλά και άγνωστες, βγαλμένες από τη φαντασία του καλλιτέχνη. Τώρα το κτίριο, όπως και άλλα που ακολούθησαν, άλλαξε όχι μόνο όψη. Αλλαξε...ρόλο και από μια ακόμη αρχιτεκτονική πρόταση, καλλιτεχνικά καταδικασμένη στη μονοτονία, τώρα ξεχωρίζει, μέσα στο χρώμα, την εικόνα, τα ρητά και τα στιχάκια του. Σύντομα ακολούθησαν κι άλλες παραγγελίες. Που τραβούν το βλέμμα κι αλλάζουν το αστικό, βαρυφορτωμένο τοπίο. «Κόσμος πάει κι έρχεται» λέει ο ζωγράφος «με κάμερες στο χέρι, φωτογραφίζουν, ρωτούν για τα έργα, ενδιαφέρονται» λέει ο ζωγράφος.

Πάνω από την Καλλιδρομίου, ο λόφος του Στρέφη, τελευταίο φυσικό σύνορο πριν ξεκινήσει, προς τα κάτω, η κυριαρχία του τσιμέντου. Ο δρόμος αυτός, με τη δική του ιστορία, όπως λέει και το τραγούδι, από τους πιο ζωντανούς του κέντρου. Εκεί το «ιστορικό» αστυνομικό τμήμα, παρακάτω τα μπαράκια, η πλατεία και ολόγυρα αυτό το κλίμα ανοχής που μόνο τα Εξάρχεια φαίνεται πως διατηρούν χρόνια τώρα.

Παρά τις κατά καιρούς ταραχές. Ή την έντονη αστυνόμευση των τελευταίων μηνών (και ημερών) που είναι τόσο έντονη, που τα Εξάρχεια κάποιες ώρες της ημέρας θυμίζουν κατεχόμενη περιοχή. Και αν η τέχνη αλλάζει τον άνθρωπο, τότε το εγχείρημα αυτό του ζωγράφου και των κατοίκων αυτής της γειτονιάς, ποτέ άλλοτε δεν είχε τόση σημασία. Και τα Εξάρχεια μοιάζουν να καλοδέχονται αυτήν την αλλαγή.

Του ΔΗΜ. ΡΟΥΤΣΩΝΗ

Ελευθεροτυπία