συνέντευξη στον Αλέξανδρο Σταματίου

 

Αν δεν πίστευα πως μπορώ ν αλλάξω κάτι σ αυτό τον κόσμο, δε θα ζωγράφιζα και δε θα έγραφα ποτέ. Μπορεί να μην το καταφέρω αλλά είναι το συναρπαστικό..

 

 

1. Κύριε Πλιάτσικα, δώστε μου λίγο χρόνο να σκεφτώ, διότι εδώ στο Εργαστήρι- ατελιέ σας παρατηρώ πίνακες όπου αντιλαμβάνομαι ότι η κάθε περίοδος της ζωής σας είναι και μια διαφορετική τεχνοτροπία, Κάνω λάθος;

Όχι δεν κάνεις λάθος. Στο εργαστήρι υπάρχουν έργα από τότε που άρχισα να ζωγραφίζω, εξι χρονών παιδάκι. Φυσικό για μένα που δεν πίστεψα ποτέ ότι πρέπει να δημιουργήσω ένα συγκεκριμένο στυλ και άρα αναγνωρίσιμο της τέχνης μου και άρα να μπω στο ίδιο τρυπάκι της μανίας αυτής. Να φτιάχνω δηλαδή συνέχεια ανθρωπάκια του Γαίτη σαν να εργάζομαι σε εργοστάσιο κονσερβοποιίας ή να τρέχω συνέχεια με τα φουλάρια και τα ποδήλατα του Φασιανού-φαντάσου και τον Τσαρούχη να ζωγράφιζε μονάχα ναύτες!
Δεν είναι ακριβώς κάθε περίοδος της ζωής μου, απλά σε όλες τις περιόδους ζωγραφίζω ανάλογα τι έχω διαλέξει σαν θέμα και πως αισθάνομαι πως μπορώ να το αποδώσω έτσι που να ευχαριστεί πρώτα εμένα κι ύστερα τους θεατές. Αν ένα έργο δεν αρέσει σ αυτόν που το δημιουργεί πως θα αρέσει στον κόσμο;

2.Πείτε μου τι σημαίνει για σας να ζείτε και να δημιουργείτε στην Νεάπολη Εξαρχείων, εν ολίγοις πια η διαφορά με τις άλλες περιοχές της Αθήνας

Ζω στα Εξάρχεια περίπου πενήντα χρόνια αν εξαιρέσεις κάποια διαστήματα, όπως τα πέντε-έξι χρόνια που έκανα το...αγροτικό μου στην ιδιαιτέρα πατρίδα μου την Ηγουμενίτσα, στη Θεσπρωτία. Τα Εξάρχεια λοιπόν είναι το μέρος όπου ζω περισσότερο από κάθε άλλο κι έτσι όπως με ρωτάς, συλλογίζομαι πως πολλές φορές το σκέφτηκα πραγματικά, στο βάθος, αν και έχω μιλήσει πολλές φορές για την ίδια ερώτηση, πράγμα που σημαίνει πως έχω μια συγκεκριμένη ιδέα τι ακριβώς είναι τα Εξάρχεια. Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο νου, είναι η πλατεία, τα πρεζόνια, δε μ αρέσει η λέξη αλλά πως αλλιώς να το πω, τα καφενεία, οι ατέλειωτες παρέες και συζητήσεις, η κουλτούρα, οι συντροφιές, εγώ κι συ, οι διάσημοι και οι ασήμαντοι, ο Πουλικάκος, ο Άσιμος, ο Σταματόπουλος και η ελευθεροτυπία, το Νταντά, όλα κοντά και όλα μακριά! οι μπάτσοι, τα κυνηγητά, τα δακρυγόνα και ο γκόμενες, οι συντρόφισσες κνίτισσες. Επί πέντε χρόνια περίπου είχα το εργαστήρι στο 55 της Καλλιδρομίου, εκεί που αυτοκτόνησε ο Άσιμος και δε θα το πιστέψεις, έρχονταν απ όλα τα μέρη της Ελλάδος να δουν το μέρος αυτό! Παρεμπιπτόντως να πω εδώ για τον Άσιμο, πως αυτοί που τον είχαν αποκαλέσει τέρας των Εξαρχείων σε μεγάλα πρωτοσέλιδα των φυλλάδων τους, αυτοί οι ίδιοι του εκδίδουν σήμερα... λευκώματα! υπάρχει μια άλογη ξεφτίλα στην παρανοικότητα των Ελλήνων.
Το εργαστήρι που νοικιάζω τα τελευταία χρόνια είναι στη Νεάπολη Εξαρχείων, υπάρχει μια διαφορά οι Νεαπολίτες ισχυρίζονται πως είναι Κολωνακιώτες! και σίγουρα διαφέρουν, εν μέρει και πραγματικά,νομίζω πως αυτό παίζει κάποιον ιδιαίτερο λόγο στη ζωή του καθενός, μέχρι να μπορέσει να γίνει παγκόσμιος πολίτης

3. Η ζωή σας, το έργο σας,

Η ζωή μου είναι θεατρικό έργο, μπορεί και Ελληνική ταινία του παλαιού κινηματογράφου. Τραγική και παράξενη. Ταυτόχρονα χαρούμενη, γεμάτη πάθη, λάθη, επιπολαιότητες και κάποιες εξάρσεις ταλέντου. Η ζωή δεν μπορεί να ξεχωρίζει από το έργο του καθενός με την έννοια πως είναι κώλος και βρακί αυτά τα δυο, κι έτσι θα μιλήσω γενικά για τα δυο.
Μεγάλωσα στην επαρχία, στη Θεσπρωτία, από φτωχούς γονείς και είμαι το έκτο παιδί μιας οικογένειας. Η μητέρα μου κι  ένας δάσκαλος ο Αλέξανδρος Τζούμας διαμόρφωσαν τα βήματα μου στο Δημοτικό, όπου ήμουν εξαίρετος μαθητής. Άρχισα να διαβάζω μετά μανίας ότι έβρισκα μπροστά μου, εγκυκλοπαίδειες, τόμους ολάκερους, λογοτεχνία, κλασική, παραλογοτεχνία, Μάσκα, Μικρό Σερίφη, σταυρόλεξα, ιστορία, Ιστορία τέχνης και ταυτόχρονα να ζωγραφίζω και να γράφω. Είμαι ένας ελεύθερος άνθρωπος-δεν υποτάσσω τη ζωή μου σε φτηνές δικαιολογίες για όσα απέτυχα. Οι αρνήσεις μου, είναι πιο ισχυρές από τις καταφάσεις. Ένα όχι, αντιστοιχεί με χίλια ναι.

4]Πιστεύετε ότι η τέχνη είναι πλέον μια ελιτίστικη κατάσταση για έναν άνθρωπο που θέλει να είναι δημιουργός στην ζωή του; και ποια η σχέση τέχνης με την πολιτική;

 Όχι, πως σου ήρθε! Ίσα-ίσα η τέχνη είναι αιώνια για όλους. Εκτός αν θέλεις να εννοήσεις, πως η ελίτ έχει περισσότερες ευκαιρίες ν αναδείξει και ν αναδειχτεί μέσω της τέχνης Οι μόνοι άνθρωποι που ενδιαφέρονται ακόμα για την τέχνη στην Ελλάδα είναι κάτι τρελοί [εμένα μ αγαπάνε όλοι αυτοί, δεν ξέρω γιατί] και κάτι φτωχοί που λένε πως, αν είχαν λεφτά θα αγόραζαν όλα τα έργα μου.
Ένας άντρας για να είναι ευτυχισμένος, πρέπει να έχει μια γυναίκα, πέντε γκόμενες και έναν υπηρέτη.
Δεν υπάρχει κανένας λόγος να έγινε κάποτε το Μπινγκ μπάγκ, η μεγάλη έκρηξη. Ο κόσμος υπάρχει από μόνος του.
Μέσα σε όλο αυτό αποκτήσαμε σαν έθνος τη μικρότητα. Το κατάλαβα αυτό όχι όταν γνώρισα τον Καρούζο ή τον Ρίτσο αλλά όταν είπα πως ο Καζαντζάκης δεν ήταν ποτέ άθεος! Φεύ! επαναστατήσανε οι θρήσκοι. Ελέω μιας πραγματικότητας. Την ανάγκη πραγματικότητα δε θέλω να την κάνω. Υπάρχουν άνθρωποι που μου λένε να μην κρίνω τον Καζαντζάκη! γιατί θεωρούν πως εγώ είμαι ο μικρός να μιλάω για τα λάθη του παππού μου! 

Ξέρετε, οι άνθρωποι είναι πολύ εύκολο να σου πουν, ποιος είσαι εσύ ρε μαλάκα που το λες αυτό; Ο Ηράκλειτος είπε έτσι! Ότι τα πάντα ρει! μπορείς εσύ να πας κόντρα σ αυτό; Όταν απαντήσεις ότι μπορώ, δεν έχουν τι να σου απαντήσουν. Εγώ μπορώ να ισχυριστώ ότι τίποτε δεν ρει.

Αυτή η ευθυνοφοβία που αποκτήσαμε σαν λαός είναι η καταστροφή μας. Μας καπέλωσαν παγκοσμίως οι Σώκρατες λες και εμείς είμαστε τα σώβρακα τους, το απαύγασμα δηλαδή μιας πεπερασμένης φιλοσοφίας. Πιθανώς ο Αριστοτέλης που στήριξε όλον τον Δυτικό πολιτισμό, εγώ δε ντρέπομαι να το λέω, πίσω από την μεγαλοπρεπέστατη πολιτική των Ελλήνων στηρίχτηκε όλο το δόγμα του σύγχρονου πολιτισμού, και η χείριστη , τάχα, μονοθεϊστική ταυτότητα των πραγμάτων. Αντιτάσσομαι των πραγμάτων.

 

5] Πως ζει στις μέρες μας ένας ζωγράφος;

 Ένας ζωγράφος ζει όπως ο Απελλής, ή ο Ζεύξις. Σε σπήλαια και υπόγες των Εξαρχείων και αλλού. Σκέφτεται πολύ, διαβάζει, μελετάει τον κόσμο μας, επεκτείνει το χάος, σμικραίνει τις αποστάσεις που χωρίζουν τους ανθρώπους- συνήθως δεν έχει λεφτά, είναι κάκιστος λογιστής και πίνει φτηνό ούζο. Ενίοτε φοράει τα καλά του και τριγυρνάει και στο Κολωνάκι-ένας ζωγράφος οφείλει να είναι τα πάντα.

 Ζωγραφίζω από πέντε αιώνες, άλλοτε γράφω, σπουδάζω τέχνες και ζωή, κουράστηκα τις συμβουλές, αρνήθηκα όλες τις ενοχές, σεβάστηκα την ανθρώπινη αδυναμία, κόλλησα σε έναν κορμό δέντρου την υποψία να γίνω καλύτερος, φοβάμαι το πρόστυχο, χτυπώ μια μπουνιά στον τοίχο και το χέρι μου δε ματώνει, είναι σπουδαίοι κάτι άνθρωποι λέω, εκείνοι που δεν παίρνουν τη μπουκιά από το στήθος του τριαντάφυλλου, αυτοί που αρνούνται να δεχτούν εύκολα την τρύπια εικόνα ενός χαλασμένου κόσμου, βολεμένου στη θέα του χαρτονομίσματος, που λυπάμαι γιατί έγινε έτσι, επειδή το βλέμμα κοιτάζει το άπειρο, πέρα από τα σύννεφα, προσπαθώντας να ξακρίσω το καλό σιτάρι που όμως κι αυτό δε φτάνει να σταματήσει την ανθρώπινη δυστυχία και, ίσως τα καλύτερα όπλα που αγάπησα να είναι τα πινέλα και η γραφίδα.

Ας πούμε θα ήθελες να είσαι τυφλός και πλούσιος; κάποιοι λένε ναι! Ο καθένας σε προσωπικό επίπεδο μπορεί να ζηλεύει τη ζωή του άλλου ή και αντίθετα να την θεωρεί μίζερη. Έχω δει ανθρώπους να ζηλεύουν ανάπηρους επειδή παίρνουν μια σύνταξη!
Είμαι ακαταλαβίστικος, είπαν οι πολλοί. Και κερδίζει πάντα η πλειοψηφία.Σε έναν κόσμο τρελό, καλά είναι και ένας μόνος του.

Λυπάμαι πραγματικά τους ανθρώπους που τους αρέσει ν ακούνε μόνο μπράβο.
Με ενοχλεί που έχουμε χάσει την αυτοπεποίθηση μας, το χαμόγελο, την προσμονή, για κάτι καλύτερο.  για το τέλος;

6] Ετοιμάζεις κάτι τώρα...

Γράφω. Σπουδαίο ρήμα, για να γράφεις σημαίνει πως έχεις κάτι να πεις. Να το διαβάζουν οι άνθρωποι και να χωράνε μες το μυαλό σου, πως έχεις κάτι να τους πεις κι αυτοί να σου απαντήσουν. Δεν είναι για μένα, τίποτα χωρίς ευθύνη. Μεγάλωσα. Τελειώνω το μυθιστόρημα ο ΘΕΌΣ ΤΩΝ ΦΤΩΧΏΝ και το κάπως βιογραφικό μυθιστόρημα-δοκίμιο, την ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΌΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΉΣ.
Πάντα κάτι ετοιμάζω. Ετοιμάζω μια σειρά με θέμα το πορτοκάλι που είναι ίσως το πιο αδικημένο φρούτο στη ζωγραφική σε σχέση με το μήλο, το σταφύλι, το αχλάδι. Μελετώ το εσπερίδιο. Τη σάρκα μας. Η πορτοκαλέα είναι αειθαλές, εμείς δεν είμαστε. Δεν ξέρω γιατί καταπιάστηκα με το πορτοκάλι. Το πορτοκαλάκι είναι βασικό μας φρούτο, η ομοιότητα, η παρομοίωση με την υγρή γυναίκα. Όλοι περιμένουν στη γωνία να τουφεκίσουν. Μπαμ! Κάπως παραμελημένο, μου φάνηκε σε σχέση με άλλα φρούτα. Αχλάδια, μήλα, ροδάκινα και σταφύλια που παραείναι ζωγραφισμένα από τον Σεζάν μέχρι τον Τέτση. Ζωγραφίζοντας δυο φιλάκια πορτοκαλιού-αρχή μιας καινούργιας αναζήτησης, έχω πάντα την αίσθηση πως ποτέ ένα πράγμα δεν είναι μόνο του, δε στέκει από μόνο του Ένας κόσμος μέσα στον κόσμο του, πάντα η Ιστορία είναι άλλη, η ζωγραφιά, η μούσα και ο ποιητής, τα πορτοκάλια που έφτασαν στο τέλος τους, αφού πάντα κάποιος άλλος παίρνει τη θέση μας, ένα άψογο λεμόνι στην περίπτωση, για να δούμε τη διαδοχή του ύφους, χωρίς να μελαγχολήσουμε επειδή πάντα κάτι αρχίζει έστω και ειρωνικά φτιαγμένο, το έξοχο χαμόγελο!

 7] Πως επηρεάζει η κατάσταση. η σημερινή με τις καραντίνες κτλ  και πως συνέβη αυτό στα Εξάρχεια

Η κρίση μας είναι καθαρά αστική- ν αρχίσω με μια γενικότητα Μεγαλοαστική και κρυφόσκεφτη. Ας περνάω εγώ καλά κι άσε τους άλλους να πνίγονται. Φανερό απ τους μαλάκες που έχουν.
Ο Ελληνικός λαός πιστεύει ακόμα σε αγίους, σε γιατροσόφια, σε φλιτζάνια, σε χαρτορίχτρες. Για ποιο λόγο αυτοί που δεν πιστεύουν να μην πιάνουν κορόιδα όλους τους υπόλοιπους; Τους φτωχομπινέδες, τους αγράμματους, τους βλάκες; Δεν υπάρχει ελεημοσύνη σε έναν κόσμο σκληρό και απάνθρωπο. Γιατί σου το λέω αυτά; ίσως γιατί αν σου μιλήσω για καραντίνες μάσκες και τα λοιπά να ξεφύγω. Και να βρίσω πιθανώς Κι ύστερα έχουν μιλήσει και μιλάνε όλοι για αυτό το μεγάλο κακό που μας βρήκε.
Δεν ξέρω αν θα συνέλθει ποτέ, ξανά, αυτή η κοινωνία από τον μεγαλύτερο όλεθρο που υπέστη από καταβολής και, ίσως να ανήκουμε σε ένα είδος προς εξαφάνιση αλλά, σκέφτομαι γιατί έπρεπε να τη ζήσουμε εμείς αυτήν την ιλαροτραγωδία. Γιατί να είμαστε οι τυχεροί να υποστούμε τη χειρότερη φάρσα, χειρότερη κι από αυτή του πρώτου ή του βου παγκοσμίου πολέμου, και επειδή εγώ δε μασάω καρότα ή σπανάκι για να δυναμώσω, παρ ότι έχω καταναλωθεί μέσα στη δική σας ηλιθιότητα, προσπαθώ να ξεφύγω αλλά είσαστε πολλοί και δεν μπορώ να σας σκοτώσω όλους και να φτιάξω τον καινούργιο χόμο, τον επόμενο άνθρωπο που δεν θα κυριαρχείτε από τα ίδια ή και χειρότερα φοβικά συμπλέγματα.

8] Ρώτα τον εαυτό σου...
Τώρα αν με ρωτήσετε αν είμαι ευτυχισμένος με τη ζωή που κάνω, το σκέφτομαι αυτό χιλιάδες φορές, τις ατέλειωτες ώρες που ζωγραφίζω και γράφω, πάντα με ένα μπουκάλι αλκοόλ εκεί γύρω μου, θα απαντούσα συγχισμένα κατ άλλους, ξεκάθαρα για μένα. Αν η υπερηφάνεια είναι μέρος της ευτυχίας μου, αυτό το νιώθω από παιδί, ότι δηλαδή ήμουν περήφανος για τον εαυτό μου, για το γέλιο μου, για τον τρόπο να μεταδίδω στον κόσμο μια χαρά και κατά βάθος υπεροπτικά, σέβομαι τη φύση που με γέννησε αυτόν που είμαι και όχι κάποιον άλλον. Αυτό είναι μια γενική μορφή της ευτυχίας μου που πλησιάζει επικίνδυνα στη δυστυχία, τόσες φορές που γινόμουν σκνίπα με τους φίλους, με τα αδέρφια, με τις κοπέλες, τόσες φορές που ερωτευόμουν κι άλλες τόσες που χώριζα από έναν άνθρωπο, από έναν φίλο γιατί έτσι τα έφερε η ζωή.

 

ΝΑ ΕΡΩΤΕΎΕΣΑΙ ΤΗΝ ΠΟΊΗΣΗ Ή ΤΗΝ ΠΟΙΉΤΡΙΑ.

 

 

 Η διαλεκτική χρειάζεται επιχειρήματα και αποδείξεις, φίλε μου.

  χειρίζομαι τις λέξεις λεπτής ειρωνείας απέναντι στους πραγματικά άξιους ποιητές. Ο Όμηρος κατά τ άλλα δείχνει μια ανεκτικότητα στα πάθη και στα λάθη των θεών αλλά κι απ τους ήρωες επαινεί πιότερο τους κραταιούς. Αλλά εμένα με νοιάζει πόσο δίκαιος και πόσο άδικος μπορεί να είναι ένας ποιητής και φυσικά ο Όμηρος δεν είναι επαναστάτης! για όσους μπορούν να τον συλλαβίζουν! [κατά βάση αυτός ο Όμηρος δεν μπορεί να είναι ένας.]

έχω μελετήσει τον Όμηρο αρκετά μπορώ να πω, ειδικά εκείνα τα χρόνια της Τρίτης Γυμνασίου και Α Λυκείου με καθηγητή έναν εξαίρετο Ομηριστή τον Ζαγκελίδη. Εν πρώτοις εγώ δεν πιστεύω πως ο Όμηρος ήταν ..ένας. Βασιζόμενος στις παραδόσεις πως εφτά πόλεις μαίρνοντο-όπως το θυμάμαι ηχητικά το ρήμα-δεν ξέρω και δεν ανοίγω το Γκουγκλη για περαιτέρω- που σημαίνει, ερίζουν, τσακώνονται για την καταγωγή του Ομήρου, μεταξύ τους η Μίλητος, η Αλικαρνασσός, η Σμύρνη, που σημαίνει ότι στους αιώνες που τα έπη τραγουδιόνταν από τους αοιδούς και δεν ήταν καταγραμμένα, φαντάζεσαι έναν μόνο ποιητή να επαναλαμβάνει συνέχεια τις ραψωδίες της Ιλιάδας και της Οδύσσειας; μέχρι την εποχή του Πεισιστράτου που αναθέτει στους γραφιάδες του, αυτή την πραγματικά μεγάλη πράξη. Με βάση τη λογική ο Όμηρος δεν ήταν ένας αλλά πολλοί. Στην ουσία είναι κάτι σαν παραδοσιακή ποίηση μεταδιδόμενη από στόμα σε στόμα. [Στα Ομηρικά έπη η βάση της θρησκείας είναι καθαρά πολυθεϊστική και τελείως ανθρωπιστικές πολλές φορές οι δυνατότητες και τα μειονεκτήματα των θεών]

 

 δεν πιστεύω πως ένας άνθρωπος μπορεί να διατηρήσει στη μνήμη του-χωρις σημειώσεις! πρόσεξε! ολόκληρα κατεβατά εκατοντάδων σελίδων, τι να λέμε τώρα; η συρραφή αυτών των μύθων-παραμυθιών είναι φυσικά παραδοσιακή και όποιος δεν μπορεί να πεισθεί λογικά, δεν του χρειάζονται άλλα πειστήρια πως ο Όμηρος δεν ήταν ένας. Για την Ιλιάδα και την Οδύσσεια-στα Ομηρικά έπη κατατάσσεται και μια Μυομαχία; που ήρωας της ήταν ο Μαργίτης που όλα τα ξερε και τίποτε δεν ήξερε! τι θυμάμαι- θα μιλάμε εσαεί αλλά δε νομίζω πως αυτή ήταν η πρόθεση μου, παρά μόνο μερικές νύξεις περί ποίησης. 

 Ωραίο είναι να ερωτεύεσαι την ποίηση ή την ποιήτρια. 

Έχω πει πως η ποίηση είναι ισχυρό κίνητρο για τους αδύνατους και δεν το αλλάζω. Σήμερα, παγκόσμια μέρα της ποίησης- δεν ξέρω τι θα απογίνουμε με αυτές τις παγκόσμιες ημέρες πια- θα γίνει της Πέπης από παρουσιάσεις, αναγνώσεις, μελοποιήσεις, ποιημάτων και ήδη διαβάζω ένα σωρό ονόματα, από Νάνο Βαλαωρίτη μέχρι Ελιάνα Χουρμουσιάδου κ.α [αυτό το και άλλοι πάντα υποτιμητικό μου φαινόταν]. Όλοι αυτοί αυτοθαυμάζονται μεταξύ τους αφού δεν υπάρχει μεγάλο κοινό σε αυτές τις παρουσιάσεις. Και έτσι παραμένει αλάνθαστο το ρηθέν πως οι μισοί Έλληνες γράφουν ποίηση και οι άλλοι μισοί δεν την διαβάζουν. Χρόνια πολλά στους ποιητές λοιπόν! 

ΛΑΜΌΓΙΑ 2

  

 

Λαμόγιο... είναι μια λέξη πολυφορεμένη. Πάντως οι Ιταλοί έτσι αποκαλούσαν τη σύζυγο! Εμείς λέμε λαμόγιο τον απατεώνα, τον καιροσκόπο, αυτόν που κάνει πλάτες. [Κατά βάση όλοι οι άνθρωποι είναι λαμόγια, απλά κάποιοι είναι σύμφωνα με το νόμο ενώ άλλοι φορτόνωνται τον τίτλο. Πολλοί σύγχρονοι Έλληνες θέλουν να γίνουν λαμόγια αλλά δεν μπορούν!]

 

Τι ωραία ήταν! είχαμε ένα σταθερό τηλέφωνο, ένα λογαριασμό στην τράπεζα [αυτό δεν υπάρχει πια] άντε και μια γυναίκα. Τι ωραία ήταν!

 

 

Άμα είσαι όμορφη, κάποιος θα σε δει. Υπάρχει όμως πάντα μια άλλη πιο όμορφη, μια διαφορετική, πιο έξυπνη, περισσότερο ευφυής, που μπορεί να χαίρεται αλλιώτικα τη ζωή. Είτε άντρας, είτε γυναίκα.

Συνήθως όμως, αυτούς τους ανθρώπους μόνον οι πολύ έξυπνοι, οι πραγματικά ευφυείς, μπορούν ν αναγνωρίζουν και να παραδέχονται την αξία τους, παρ ότι αποτελούν, συνήθως, εμπόδιο για τη δικιά τους σταδιοδρομία. Για μένα είναι μεγάλο προτέρημα να μπορείς να διακρίνεις τις αξίες του άλλου.

 

 

ΚΆΤΩ ΑΠ ΤΟ ΤΑΣΆΚΙ

 

ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΙΝΑΙ ΣΚΛΗΡΟ

Κάτω από το τασάκι υπήρχε μια λέξη ή μια φράση σαν μια χαρτοπετσέτα που τη χρησιμοποιούμε για να σφουγγίσουμε μια ιστορία σαν αυτή με την γυναίκα των τριάντα χρονών, όμορφη, κρυστάλλινη κι αν ο έρωτας χτίζει παλάτια, η αγάπη τα γκρεμίζει, έχοντας τη διάθεση ν αλλάξει τον κόσμο, αυτό σκεφτόταν αναποφάσιστος αν θα έπρεπε να σηκώσει το τασάκι για να δει τη φράση ο Οδυσσέας, δεν είχες πιο πρόσκαιρο άλλο όνομα για αυτόν τον μαρτυρικό επιστροφέα που ούτως ή άλλως σκάλιζε τη νύχτα σε κάποιο καταγώγιο της πλατείας Ομονοίας ενώ όλος ο κόσμος μύριζε την υπέροχη βρωμιά του γυνακείου, όταν εμφανίστηκε η αδιόρατη μεμβράνη.

-Καλησπέρα, είπε δειλά και κάθισε δίπλα του.

Την κοίταξε που χαμήλωνε το βλέμμα, που έπαιζε τις βλεφαρίδες σα μια πεταλούδα που αύριο θα πέθαινε, αυτός ο κόσμος δεν είναι για όλους, αναλογίστηκε καταχρηστικά, ποτέ δεν είχε καταλάβει τι χρειάζονταν οι καταχρηστικές προθέσεις, αλλά η Χρύσα ξαναφορώντας όλα τα ωραία κοσμήματα της, δέκα βραχιόλια, πέντε υποψίες ανθρώπινης εικασίας στο λαιμό, ήταν όμορφη και το γνώριζε.

-Θα πάμε κάπου αλλού; ρώτησε λες και βρίσκονταν για πρώτη φορά στο φεγγάρι.

Ο Οδυσσέας όταν την είχε γνωρίσει, είχε σκεφτεί απερίφραστα πως ήταν μια ανόητη γυναίκα που δεν είχε που ν ακουμπήσει την πλάτη της, αυτός ήταν ήδη πενήντα χρονών και νόμιζε πως οι άνθρωποι των πενήντα δεν κάνουν ανόητες πράξεις, όταν πρότεινε να φύγουν παρέα με το γιατρό που φευγαλέα σκέφτηκε πάλι ο Οδυσσέας πως θα είχε ξαπλώσει κάποτε μαζί του κι εκείνη το αρνήθηκε αργότερα με πείσμα μιας αθώας πόρνης.

Το βράδυ ήταν υπέροχο. Κάθισαν σε ένα τραπέζι για πλούσιους, η Χρύσα άστραφτε μόνο γι αυτόν, έφαγαν ήπιαν, ο γιατρός πήρε την καινούργια, καμιά σκέψη για ιδιαίτερη τέχνη του γράφειν, πρόκειται για μια σκληρή ιστορία περιστάσεων, πήγαν στο σπίτι του, το δικό του, η Χρύσα τον πήρε κάτω απ το σεντόνι, τύλιξε τα όνειρα του σε μια μαρμαρόσκονη, τι θέλουμε να πούμε τώρα εδώ, αν όχι την ομοιοκαταληξία του δέρματος;

-Έχεις το πιο ωραίο δέρμα! αναφώνησε η Χρύσα.

Γιατί θα έκρυβε κάτι αυτή αθώα ιστορία αν δεν υπήρχε εκείνο το βράδυ μετά από δυο χρόνια που έκαναν έρωτα ασυλλόγιστα στο δάπεδο του μωσαϊκού; Πολλές φορές είχε σκεφτεί αυτό το δάπεδο με καρφωμένη την πλάτη της Χρύσας από κάτω αλλά εκείνο το βράδυ είχε πιει πολύ και βαριόταν τις ιστορίες όλου του κόσμου κι έτσι την πήρε τηλέφωνο, λέγοντας ένα, έλα, σε περιμένω στο δάπεδο κι εκείνη αρνήθηκε με πείσμα, όχι δεν έρχομαι, έλα εσύ εδώ στο δικό μου δάπεδο.

Πήγε περνώντας από συμπληγάδες, τώρα λέξη είναι αυτή; Και αναλογιζόμενος τις ευθύνες ενός σύγχρονου ανθρώπου, φοβήθηκε τα αλκοτέστ και όλες τις πρόχειρες βαναυσότητες αλλά έλα που υπήρχε πάντα η μυρουδιά του δέρματος;

Φτάνοντας σε ένα σπίτι που κατοικούσαν οι θεοί δεν μπορούσε να μη σκεφτεί ποιος ήταν δίπλα, ποιος άλλος κατοικούσε στο σπίτι της ερωμένης του; Μη σε νοιάζει, είναι ο πατέρας μου, ενενήντα χρονώ, δε βλέπει, δεν ακούει, μη σε νοιάζει και ο Οδυσσέας είδε ή πρόλαβε να δει, μια σκιά χωμάτινη να διαβαίνει από τη μια πόρτα στην άλλη, ενώ αυτός έξυνε το δέρμα της Χρύσας που ήξερε ή έσφυζε από μια ζωή κυλισμένη στο χρώμα του οπίου αλλά που τώρα είχε ξεφύγει κι αναζητούσε στο πρόσωπο του Οδυσσέα την ελευθερία των ίσων.

-Τώρα, ανατρίχιασε, πάμε έξω! Πάμε να δούμε τον κόσμο μέρα!

Κάτω απ το τασάκι υπήρχε μια λέξη, βέβαια, όταν έφτασαν ήταν πέντε το πρωί λίγο πριν χαράξει ο σκληρός διαβήτης το καινούργιο πλάνο, γύρω από την Ομόνοια, γύρω από τον κόσμο της βρώμικης νύχτας που τα καταγώγια κοιμούνται και ξυπνούν τα ολέθρια όνειρα πως η ζωή δεν είναι τίποτα, ένα μηδέν, ποιος σέβεται τον Έντγαρ Άλαν Πόε και τι νόημα έχει ένα πρόχειρο ή ψεύτικο καπό ενός παλιακού αυτοκίνητου πέντε ή ώρα το πρωί κάποιου Σαββάτου, όταν την αγκάλιασε, λες και ήταν άσφαλτος, λες και μύριζε αυτό το μαύρο με τα λίγα άσπρα χαλίκια, θες να με πάρεις εδώ; ρώτησε σιγανά η Χρύσα κι αυτός κατέβασε μέσα σ αυτόν τον κόσμο, την κυλόττα της, έβγαλε όλα τα δικά του ρούχα, γυμνός πέντε η ώρα το πρωί κάποιου Σαββάτου στην Ομόνοια, η Χρύσα πέταξε και την τελευταία ικμάδα της στα μάτια των μπαλκονιών που άνοιγαν οι γειτόνισσες, ο Οδυσσέας κόλλησε πάνω της, πρέπει να δώσουμε την εικόνα, τα μάτια από τις πολυκατοικίες, τις γλάστρες που ξυπνούσαν, τον ανέραστο εραστή, τη φαλακρή τραγουδίστρια, τον Σαββόπουλο που περνούσε απέναντι με την Δημοσθένους λέξη, κι αν βγω απ αυτή τη φυλακή, τι ανοησία τέτοια ώρα που αυτοί γαμιόνταν, οι άλλοι να σκέφτονται τη δικιά τους ευτυχία αλλά κανένας δεν ήταν έτοιμος να δεχτεί αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα που έβλεπαν μπροστά τους.

-Νομίζεις πως είσαι αθάνατος; ρώτησε η Χρύσα γυμνή στην παραλία της Ομονοίας.

Ο Οδυσσέας σκάλιζε ή σκεφτόταν τι να ήταν κάτω από το τασάκι, γυμνός κι αυτός, περήφανος δίπλα της, ξέρεις αυτό το καινούργιο ύφος της λογοτεχνίας γεννάει καινούργιους Ομήρους, δεν υπάρχουν άλλες λέξεις για να φτιάξουμε ή να σκαρφιστούμε, περιγράφοντας το δράμα ή την ευτυχία και αν όλοι αυτοί μαζί μπορούσαν να χαρούν επειδή όντως, της είπε πως θα παντρευτούν, άρα τότε άλλαζαν οι διαδικασίες, οπότε τα μπαλκόνια χαμογέλασαν, έκλεισαν όλα τα παντζούρια, σκέφτηκαν οι άνθρωποι πως αυτοί οι δυο γυμνοί της πλατείας Ομονοίας είχαν δίκιο, οπότε γιατί να μιλάμε περί λογοτεχνίας, κάνοντας περικοπές ή αφαιρέσεις.

Κάτω απ το τασάκι υπήρχε η λέξη σ αγαπώ.

ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ ΚΩΣΤΑ ΠΛΙΑΤΣΙΚΑ

 

Η ΑΙΣΙΟΔΟΞΊΑ ΤΟΥ ΧΤΕΣ

 

 

Σαντορίνη.

Κι όσα γινήκαν πίσω, φυκια ήταν

Η μνήμη του κάρβουνου αισιοδοξία του χτες

ποτέ δεν είχαμε τέτοια

που να πιστεύαμε ακράδαντα νενικημένοι όντες

από μια μοίρα παράξενη

που δεν ήταν η Τροπώ μηδέ η Λάχεση

αλλά ούτε και τώρα που μας έφθειρε του χρόνου η ντροπή επειδή

δεν καταφέραμε όσα ήθελαν οι γονείς και τ αδέρφια

Όποιος φτάσει στα σύνορα και δεν είναι ηττηθείς

δεν είναι πράσινο φύλλο

που θα πεσει κάποτε στη γης

τόση απελπισία δε χωρά σε ένα σακκούλι